تراریخته چیست؟ تفاوت آن با ارگانیک و باید ها و نباید ها
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، تراریخته به گیاهان و جانورانی اطلاق میشود که در DNA آنها تغییراتی ایجاد کم میشود که این تغییرات به طور طبیعی محتمل نیستند و به اصطلاح در ترکیب ژنتیکی آنها دستکاری شده است که منجر به مقاومت بیشتر آنها در برابر گرما،سرما، آفات و بیماریها و کمبود آب و شرایط نامساعد میشود.
این کار موجب میشود با هزینه کمتر و صرف آب و سموم کم، حجم بیشتری از محصول در واحد سطح به دست آید که با توجه به افزایش جمعیت زمین و نیاز به مواد غذایی بیشتر کمک بزرگی به حل معضل تغذیه میکند.
بکار گیری بذرهای تراریخته، امکان کشت آنها را در مکانهای نامناسب کشاورزی فراهم می کند.
ولی با این حال، محصولات تراریخته طرفداران و منتقدان فراوانی دارد که هر کدام در موضع خود دلایلی ارايه میدهند.
طرفداران علاوه بر تکیه بر حل معضل تغذیه به این موضوع تکیه دارند که این محصولات با نیاز کمتر به سموم دفع آفات،آلودگی کمتری برای محیط زیست دارند و با توجه به وجود زمینهای بایر امکان بهره وری بیشتر از زمینهای کشاورزی وجود دارد و با برداشت بیشتر در واحد سطح نیاز به فضای کمتری دارند و در نتیجه به حفظ منابع طبیعی و جنگلها و جلوگیری از قطع درختان کمک میکنند.
از طرف دیگر با تولید حجم بیشتر، قیمت تمام شده آن ارزانتر است.
آنها معتقدند که استفاده از این محصولات باعث کاهش موادی است که در مواد غذایی ایجاد آلرژی میکنند.
دیگر اینکه این محصولات ماندگاری بالاتری دارند.
منتقدان و مخالفان تراریخته ها معتقدند که ممکن است تغییر ژنتیکی موجب ایجاد پروتئین هایی شود که بدن انسان به عنوان یک بیگانه به آن آلرژی نشان دهد.
به علت مقاوم بودن این محصولات به باکتری و ویروس ها،بدن را در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم میکنند.
امکان ایجاد بیماریهای جدید، همانطور که در شرایط آزمایشگاهی باعث مرگ گونه هایی از حیوانات شده است.
طی تحقیقاتی که در طول ده سال در کشور نروژ صورت گرفت، مشکلات گوارشی، اختلال اعضای داخلی و تولید مثل، کبد، کلیه، پانکراس و اعضای تناسلی و چاقی از عوارض محتمل مصرف تراریخته هاست.
دیگر اینکه این نظریه که تراریخته ها نیاز کمتری به سموم دارند از نظر منتقدان صحیح نیست چرا که به نظر آنها این محصولات درست است که به چند نوع آفت مقاوم هستند ولی دربرابر همه آفات ایمن نیستند و بالاخره آنها هم با نیاز به سموم به محیط زیست آسیب وارد میکنند.
مخالفان اذعان دارند با توجه به اینکه زمان طولانی از تولید این محصولات نمیگذرد و این زمان برای اثبات بی خطر بودن آنها و اینکه در بدن انسان آلرژی و بیماریهای سیستم ایمنی ایجاد نمیکند کافی نیست،نمیتوان بر بی ضرر بودن تراریخته ها صحه گذاشت.
دیگر اینکه سمومی که مخصوص بذرهای اصلاح شده هستند و بر علفهای هرز و آفات موثرند، برای انسان سرطانزا هستند یا خیر جای بحث میان مخالفان و موافقان است.
مخالفان معتقدند احتمال اینکه تغییرات ژنتیکی باعث تغییرات نامحسوس و به طور غیر مستقیم عامل سرطان در طول زمان باشند،وجود دارد که تایید یا تکذیب آن در زمان حال امکان پذیر نیست زیرا اینکه به دنبال چه عوارضی باید گشت،جای سوال و ابهام است.
عامل ابهام دیگر عدم امکان آزمایشات به صورت مستقیم بر انسان است که باعث شده مضر بودن این محصولات برای سلامتی انسان تایید نشود.
چنانچه طبق آزمایشات انجام شده بر موشها،مشخص شده است که بعضی از محصولات مانند سویا،ذرت و گندم به علت مقاوم سازی که در آنها انجام شده، سم گلایفوسیت آزاد میکنند که جمع شدن مقدار زیاد آن میتواند باعث بیماری های مختلف و صعب العلاج و ایجاد مشکلات کبدی و کلیه شود.
در مقابل محصولات تراریخته، محصولات ارگانیک قرار دارند.
محصولات ارگانیک به محصولاتی اطلاق میشود در فرآیند تولید آن از هیچ نوع فرآیند شیمیایی استفاده نشود و کاملا طبیعی باشد و هیچگونه ضرری برای انسان و طبیعت نداشته باشد.
محصولات ارگانیک با داشتن مواد معدنی بالاتر، آنتی اکسیدانهای بیشتر و پروتئین های سالمتر طرفداران بسیاری دارد.
یکی از معایب ارگانیک ها گران بودن آنهاست.
تناقضات بسیاری در مورد سرطانزا بودن محصولات تراریخته یا ارگانیک وجود دارد.
عده ای معتقدند که به علت عدم استفاده از سم در محصولات ارگانیک، آفتها که از محصولات تغذیه میکنند، با ایجاد سوراخ در محصول، محل رشد قارچ را فراهم میکنند که منجر به تولید افلاتوکسین و سرطان میشود. در عوض عده ای دیگر آنرا درست نمیدانند و معتقدند هر آسیب فیزیکی به یک محصول میتواند باعث این جریان شود و اذعان دارند درست است که در محصولات ارگانیک از سموم استفاده نميشود ولی روشهای سنتی گوناگونی برای مبارزه با آفات وجود دارد و اینکه سلامت غذای ارگانیک در طی 11000 سالی که مردم از آن استفاده کرده اند به همگان اثبات شده است و تغییرات ژنتیکی ایجاد شده در تراریخته ها
را عامل سرطان میدانند.
در ایران طبق لایحه مصوب 1388 تولید و رها سازي و صادرات و عرضه و فروش تراریخته مجاز است با این نکته که دولت موظف است درج برچسب حاوی اطلاعات تراریختگی را بر محصول مورد نظر اجباری کند.
البته بسیاری از شرکتها به علت بیم از دست دادن بازار فروش خود از این کار امتناع میکنند.
در ایران اولین محصول تراریخته برنج است که مقاوم در برابر کرم ساقه خوار برنج است.
علاوه بر آن در ایران بطور رسمی سه محصول دانه های روغنی کلزا،سویا و ذرت مجوز مصرف دارند.
به طور کلی بنا بر نظریات مختلف و متناقض، آزمایش ها و تحقیقات بسیاری نیاز است تا معلوم شود که آیا این محصولات بر سلامت انسان اثر منفی دارند یا خیر.
با در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی، اقتصادی و سلامت باید تعیین شود که آیا مزیت استفاده از تراریخته ها از مضرات آن بیشتر است یا خیر.
و در نهایت این حق مسلم مصرف کننده است که با برچسبی که بر محصول قرار میگیرد از تراریخته بودن محصول مطلع باشد و در مورد استفاده از آن تصمیم بگیرد.
کدام رستورانها میوه های تراریخته استفاده میکنند؟ کلیک کنید